भारत के प्रमुख बांध और जलाशय| Important Dams and Reservoirs

Share it

भारत के प्रमुख बांध

यहां हमने भारत के प्रमुख बांधों की सूची को सारणीबद्ध किया है. हम आपको राज्यवार बांधों की सूची और उस नदी के नाम के साथ प्रदान कर रहे हैं जिस पर बांध बनाया गया है.

बाँध का नामराज्य का नामनदी का नाम
निज़ाम सागर बांधतेलंगानामंजीरा नदी
सोमसिला बाँधआंध्र प्रदेशपेन्नार नदी
श्रीशैलम बाँधआंध्र प्रदेशकृष्णा नदी
सिंगूर बाँधतेलंगानामंजीरा नदी
उकाई बाँधगुजरातताप्ती नदी
धरोई बाँधगुजरातसाबरमती नदी
कदना बाँधगुजरातमाही नदी
दंतीवाड़ा बाँधगुजरातबनास नदी
पंडोह बाँधहिमाचल प्रदेशब्यास नदी
भाखड़ा नंगल बाँधहिमाचल प्रदेश और पंजाब सीमासतलुज नदी
नाथपा झाकरी बाँधहिमाचल प्रदेशसतलुज नदी
चमेरा बाँधहिमाचल प्रदेशरावी नदी
बगलिहार बाँधजम्मू और कश्मीरचेनाब नदी
दुमखर हाइड्रोइलेक्ट्रिक बाँधजम्मू और कश्मीसिंधु नदी
उरी हाइड्रोइलेक्ट्रिक बाँधजम्मू और कश्मीझेलम नदी
मैथन बाँधझारखंडबराकर नदी
चांडिलो बाँधझारखंडस्वर्णरेखा नदी
पंचेत बाँधझारखंडदामोदर नदी
तुंगा भद्र बाँधकर्नाटकतुंगभद्रा नदी
लिंगनमक्की बाँधकर्नाटकशरवती नदी
कद्र बाँधकर्नाटककालिंदी नदी
अलमट्टी बाँधकर्नाटककृष्णा नदी
सुपा बाँधकर्नाटककालिंदी या काली नदी
कृष्णा राजा सागर बाँधकर्नाटककावेरी नदी
हरांगी बाँधकर्नाटकहरांगी नदी
नारायणपुर बाँधकर्नाटककृष्णा नदी
कोडसल्ली बाँधकर्नाटककाली नदी
मालमपुझा बाँधकेरलमालमपुझा नदी
पीची बाँधकेरलमनाली नदी
इडुक्की बाँधकेरलपेरियार नदी
कुंडाला बाँधकेरलकुंडला झील
परम्बिकुलम बाँधकेरलपरम्बिकुलम नदी
वालयारी बाँधकेरलवालयार नदी
मुल्लापेरियार बाँधकेरलपेरियार नदी
नेय्यारी बाँधकेरलनेय्यर नदी
राजघाट बाँधउत्तर प्रदेश और मध्य प्रदेश सीमाबेतवा नदी
बार्ना बाँधमध्य प्रदेशबरना नदी
बरगी बाँधमध्य प्रदेशनर्मदा नदी
बाणसागरी बाँधमध्य प्रदेशसोन नदी
गांधी सागर बाँधमध्य प्रदेशचंबल नदी
येल्डारिक बाँधमहाराष्ट्रपूर्णा नदी
उजानी बाँधमहाराष्ट्रभीमा नदी
पावना बाँधमहाराष्ट्रमावल नदी
मुल्शी बाँधमहाराष्ट्रमुला नदी
कोयनास बाँधमहाराष्ट्रकोयना नदी
जयकवाड़ी बाँधमहाराष्ट्रगोदावरी नदी
भाटसा बाँधमहाराष्ट्रभाटसा नदी
विल्सन बाँधमहाराष्ट्रप्रवरा नदी
तानसा बाँधमहाराष्ट्रतानसा नदी
पंशेत बाँधमहाराष्ट्रअम्बी नदी
मुला बाँधमहाराष्ट्रमुला नदी
कोलकेवाड़ी बाँधमहाराष्ट्रवशिष्ठी नदी
गिरना बाँधमहाराष्ट्रगिरना नदी
वैतरण: बाँधमहाराष्ट्रवैतरणा नदी
राधानगरी बाँधतेलंगानाभोगावती नदी
निचला मनैर बाँधतेलंगानामनेर नदी
मध्य मनैर बाँधतेलंगानामनेर नदी और SRSP बाढ़ प्रवाह नहर
ऊपरी मनैर बाँधतेलंगानामनेर नदी और कुडलेयर नदी
खड़कवासला बाँधमहाराष्ट्रमुथा नदी
गंगापुर बाँधमहाराष्ट्रगोदावरी नदी
जलापुट बाँधआंध्र प्रदेश और ओडिशा सीमामचकुंड नदी
इंद्रावती बाँधउड़ीसाइंद्रावती नदी
हीराकुंड बाँधउड़ीसामहानदी नदी
वैगई बाँधतमिलनाडुवैगई नदी
पेरुंचनी बाँधतमिलनाडुपरलायर नदी
मेट्टुर बाँधतमिलनाडुकावेरी नदी
गोविंद बल्लभ पंत सागर बांध / रिहंद बाँधउत्तर प्रदेशरिहंद नदी
टिहरी बाँधउत्तराखंडभागीरथी नदी
धौली गंगा बाँधउत्तराखंडधौली गंगा नदी
बांध

बांध से संबंधित तथ्य:

भारत में सबसे लंबा बांधहीराकुंड बाँध(उड़ीसा)कुल लंबाई: 25.79 km
मुख्य बांध की लंबाई:4.8 km
नदी: महानदी
स्थान: उड़ीसा
निर्माण वर्ष:1953
भारत का सबसे पुराना बांधकल्लनै बाँध(Tamil Nadu)नदी: कावेरी
स्थान: तमिलनाडु
निर्माण शुरू/समाप्त समय: 100 BC –100 AD
भारत में सबसे ऊंचा बांधटिहरी बाँध(उत्तराखंड)ऊंचाई: 260 मीटर
लंबाई: 575 मीटर
नदी: भागीरथी नदी
स्थान उत्तराखंड
निर्माण वर्ष:2006 (पहला चरण)

भारत के प्रमुख जलाशय

जलाशय प्राकृतिक या कृत्रिम झीलें हैं जो मीठे पानी को संग्रह करने के लिए बांध का उपयोग करके बनाई जाती हैं. जलाशयों में जमा पानी का उपयोग किसी विशेष क्षेत्र, शहर आदि द्वारा किया जा सकता है. जलाशयों की सूची नीचे दी गई है.

जलाशयराज्यनदी
डिंडी जलाशयतेलंगानाकृष्णा नदी
निचला मनेर जलाशयतेलंगानामनेर नदी
तातीपुड़ी जलाशय परियोजनाआंध्र प्रदेशगोस्थनी नदी
गांधीपालम जलाशयआंध्र प्रदेशमन्नेरू नदी
हिमायत सागर जलाशयतेलंगानाउस्मान सागर
श्रीराम सागर जलाशयतेलंगानागोदावरी नदी
गोबिंद सागर जलाशयहिमाचल प्रदेशसतलुज नदी
महाराणा प्रताप सागर जलाशयहिमाचल प्रदेशपोंग बांध झील
घाटप्रभा जलाशयकर्नाटकघटप्रभा नदी
हेमावती जलाशयकर्नाटकहेमावती नदी
तवा जलाशयमध्य प्रदेशतवा नदी
बालीमेला जलाशयउड़ीसासिलेरू नदी
अलियार जलाशयतमिलनाडुअलियार नदी
चित्तर जलाशयतमिलनाडुचित्तर नदी
कृष्णागिरी जलाशयतमिलनाडुथेनपेनई नदी
मणिमुथर जलाशयतमिलनाडुतमीराबरनी नदी
पेचिपराई जलाशयतमिलनाडुकोडयार नदी
शूलागिरी चिन्नार जलाशयतमिलनाडुचिनार नदी
थुनाकादावु जलाशयतमिलनाडुथुनाकादावु नदी
वराट्टू पल्लम जलाशयतमिलनाडुकावेरी नदी
विदुर जलाशयतमिलनाडुशंकरपरानी नदी
अमरावती जलाशयतमिलनाडुअमरावती नदी
गुंडर जलाशयतमिलनाडुबेरिजाम झील
कुल्लूरसंडाई जलाशयतमिलनाडुअर्जुन नदी
पंबर जलाशयतमिलनाडुपंबर नदी
पेरियार जलाशयतमिलनाडुपेरियार नदी
स्टेनली जलाशयतमिलनाडुकावेरी नदी
अप्पर जलाशयतमिलनाडुअप्पर नदी
वट्टमलाईकराई ओडई जलाशयतमिलनाडुओडई नदी
विलिंगडन जलाशयतमिलनाडुपेरिया ओडई नदी
भवानीसागर जलाशयतमिलनाडुभवानी नदी
कोडगनार जलाशयतमिलनाडुकोडगनार नदी
मणिमुक्तनाधी जलाशयतमिलनाडुकृष्णा नदी
परम्बिकुलम जलाशयतमिलनाडुपरम्बिकुलम नदी
शोलयार जलाशयतमिलनाडुचलाकुडी नदी
तिरुमूर्ति जलाशयतमिलनाडुपरमाबिकुलम और अलियार नदी
वरदमनाधी जलाशयतमिलनाडुअलियार नदी
वेम्बकोट्टई जलाशयतमिलनाडुवैप्पर नदी
मंजालार जलाशयतमिलनाडुमंजालार नदी
सलाल परियोजनाजम्मू और कश्मीरचिनाब नदी
चुटक जलविद्युत परियोजनाजम्मू और कश्मीरसुरु नदी
इंदिरासागर परियोजनामध्य प्रदेशनर्मदा नदी
नर्मदा बांध परियोजनामध्य प्रदेशनर्मदा नदी
रिहंद परियोजनाउत्तर प्रदेशरिहंद नदी और सोन नदी

इसे भी पढ़ें:

प्राचीन भारतीय इतिहास के 50 महत्वपूर्ण प्रश्न
हीनयान, महायान और वज्रयान बौद्ध धर्म के बीच महत्वपूर्ण अंतर
बौद्ध धर्म में बोधिसत्व

Scroll to Top